Aby rozwijać karierę filmową lub telewizyjną, nie trzeba posiadać wykształcenia aktorskiego. Dawniej odpowiednie przygotowanie zawodowe było dla aktora praktycznie niezbędne, jednak obecnie szanse zaistnienia w branży mają również amatorzy. Wynika to z wielu czynników, takich jak chociażby zmiana obyczajów i znaczący rozwój rynku filmowo-serialowego. Między aktorami zawodowymi a aktorami amatorami występują jednak pewne istotne różnice, związane przede wszystkim z podejściem do pracy oraz wieloma czynnikami indywidualnymi.
Czym różni się aktor zawodowy od amatora?
Amator to pojęcie, które bardzo często kojarzone jest z brakiem profesjonalnego przygotowania. Z drugiej strony, samo ukończenie szkoły teatralnej nie daje od razu gwarancji zostania doskonałym aktorem. Trudno jednoznacznie określić, w którym momencie amator staje się nienagannym warsztatowo zawodowcem. Wielu aktorów nie posiada specjalistycznego wykształcenia artystycznego, ale dzięki zdobytemu doświadczeniu ich gra nie odbiega jakościowo od tej prezentowanej przez profesjonalistów. Szkoła aktorska daje przede wszystkim możliwość rozwijania warsztatu, jednak podobny poziom osiągnąć można również poprzez nieustanną aktywność zawodową, samodzielne zaangażowanie i nawiązywanie nowych kontaktów. Z tego względu wielu artystów rezygnuje z kształcenia, a pomoc w zdobyciu pracy zapewnia im agencja epizodystów oraz udział w castingach.
Dlaczego wielu aktorów to amatorzy?
Do polskich szkół aktorskich każdego roku startuje nawet kilka tysięcy chętnych, z czego na wymarzony kierunek dostaje się 20-30 osób. Wielu kandydatów próbuje nawet kilkukrotnie, jednak większość z nich nigdy nie przejdzie egzaminów pomyślnie. Nie zawsze wynika to z braku odpowiednich predyspozycji, a po prostu niedopasowania do profilu szkoły w Warszawie, Krakowie czy Łodzi. Podstawowym zadaniem wykładowców w akademii teatralnych jest edukowanie aktorów, nauka rzemiosła i odpowiednie przygotowanie do zawodu, m.in. poprzez interpretację wiersza i prozy, impostację głosu czy trening fizyczny. W praktyce wielu kandydatów nie fascynuje się teatrem, a jedynie marzy o występach w filmach, serialach i reklamach. Państwowe szkoły i akademie teatralne mogą kształcić również takie osoby, jednak z oczywistych względów egzaminatorzy skupiają się przede wszystkim na osobach myślących o pracy na scenie.
Czy aktor amator ma mniejsze szanse zrobienia kariery?
Z oczywistych względów, aktor zawodowy ma ułatwiony start w branży rozrywkowej i artystycznej. Podczas studiów zdobywa nie tylko doświadczenie i warsztat, ale też nawiązuje wiele kontaktów. Bardzo często posiada znajomych z innych kierunków, takich jak reżyseria czy produkcja teatralna i filmowa. Po ukończeniu szkoły aktor może od razu ubiegać się o angaż w teatrze i brać udział w najważniejszych festiwalach, a nierzadko otrzymywać różne propozycje jeszcze podczas studiów. Amator musi być bardziej samodzielny i wytrwały, aby go dostrzeżono. Dla aktorów niezawodowych wyjątkowo pomocne są castingi w Warszawie oraz innych dużych miastach, które pozwalają na zaprezentowanie swoich umiejętności. Wiele informacji o takich ogłoszeniach publikuje agencja aktorska CastingPro, która działa również jako baza wykonawców.
Czy aktor zawodowy zawsze jest lepszy od amatora?
Wielu reżyserów i producentów coraz chętniej zatrudnia amatorów bez dyplomu ukończenia szkoły teatralnej. Dawniej aktorzy niezawodowi byli traktowani przez środowisko z pewnym pobłażaniem, jednak obecnie znacząco się to zmienia. Profesjonaliści mają oczywiście wykształconą wrażliwość oraz zdolność do dysponowania swoją psychofizycznością, jednak umiejętności te z powodzeniem rozwinąć mogą również amatorzy. Warsztat zdobyty dzięki edukacji jest najbardziej pomocny w teatrze, gdzie aktor musi nawiązywać żywy kontakt z publicznością, nie powtarzać swoich kwestii mechanicznie i przez wiele wieczorów grać ten sam spektakl. Praca w filmie, serialu czy reklamie ogranicza się do jednorazowego zarejestrowania zdjęć na planie, co dla wielu amatorów jest zadaniem dużo łatwiejszym. Z czasem odpowiednie doświadczenie zdobyć można także na scenie, a koniec końców największe znaczenie ma charyzma, osobowość i naturalny talent.
